W 2015 roku w Leśnictwie Jeleni Róg na świeżo posadzonej uprawie leśnej, zostały zauważone uszkodzenia sadzonek. Korzenie jednorocznej sosny były zgryzane, co przyczyniło się do ich  zamierania.

Widok ogólny na uprawę w Leśnictwie Jeleni Róg (fot. M.Graś)

Po przeprowadzeniu prób glebowych, głównym sprawcą okazały się 2-3 letnie pędraki chrabąszcza kasztanowca. W każdym dole próbnym o wymiarach 0,5m x 1m x 0,5m zostało znajdowanych kilka pędraków.

Pracownicy Zakładu Usług Leśnych podczas kontroli zapędraczenia gleby (fot. M.Graś).

Duża ilość pędraków oznaczała odbudowywanie się historycznego pędraczyska z lat 60 tych, obejmującego swoim zasięgiem teren Nadleśnictwa Człopa, Krzyż i Drawieńskiego Parku Narodowego o powierzchni ok. 5 tys. ha. Jedyną metodą walki z pędrakami na szeroką skalę, jest obecnie zastosowanie zabiegu chemicznego na dojrzałą formę chrabąszcza.  Wstępnie zabieg zwalczający zaplanowany był na 2017 rok.

Zabieg taki można przeprowadzić tylko w okresie rójki, która odbywa się raz na cztery lata po przeobrażeniu się pędraków w imago. Ostatni zabieg ograniczania liczebności chrabąszczy został przeprowadzony w Nadleśnictwie Człopa w 1994 roku na powierzchni 452 ha.

Rójka chrabąszczy (fot. materiał szkoleniowy ZOL w Szczecinku).

Jak dużym problemem w skali kraju, dla upraw leśnych są pędraki chrabąszczy niech świadczy fakt, że w 2015 roku zabiegi chemiczne przeprowadzono na powierzchni ok. 65 tys. ha (brudnica mniszka- 538 ha, barczatka sosnówka 1783 ha).

W 2016 roku podczas ponownej kontroli zapędraczenia gleby nie stwierdzono występowania pędraków, pomimo jej rozszerzenia  na sąsiednie uprawy. Zauważyć dały się natomiast liczne kretowiska występujące na uprawach.

Fakt ten został zgłoszony do Zespołu Ochrony Lasu w Szczecinku. Podczas lustracji terenowej ZOL, określono liczebność kreta na poziomie 10 szt./1ha. Stan normalny wynosi ok. 2-3 szt./1ha. Korytarze  drążone były pod sadzonkami na głębokości ok. 20-30 cm oraz na międzyrzędach, czyli w miejscach najliczniejszego występowania pędraków.

Pędrak chrabąszcza kasztanowca (fot. W.Kaczmarek).

Czy pędraki są przysmakiem kretów? Raczej na pewno i stanowią istotny składnik kreciej diety, dzięki czemu mały, owadożerny ssak znalazł dobre warunki do rozwoju silnej populacji i utrzymywał liczebność szkodnika na poziomie gwarantującym znikome szkody w uprawach.

Przedmiotem dalszej analizy, będzie określenie w najbliższych latach wpływu kreta na przeżywalność sadzonek. Jesienią bieżącego roku przy współudziale ZOL w Szczecinku oraz Wydziału Ochrony Ekosystemów  Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Pile  zostały założone powierzchnie badawcze, mające określić czy krecie korytarze nie powodują przesychania systemów korzeniowych i zamierania sadzonek.

Pospolity kret jest do tej pory dość mało poznany na terenach leśnych. Wstępne analizy mogą jednak napawać optymizmem, że leśnicy w walce ze szkodnikami korzeni mają sprzymierzeńca, który wcale nie robi „kreciej roboty".